In een gymles gebeurt meer dan alleen maar bewegen. Het is doorgaans een moment dat je bevestigd wordt in of je goed bent in bewegen of niet. Dat doet wat met iedereen. Of we dit willen of niet. In De Spelles – Dit is niet alleen maar bewegen in de gymles, wordt het verhaal verteld achter de spellen die De Spelles speelt. Ook de waarom en vooral hoe en met welk resultaat De Spelles dit doet, zal verteld worden.
“Vond jij gym leuk?” Deze vraag komt regelmatig te spraken, bijvoorbeeld op een verjaardag of wanneer men terugblikt op de basisschooltijd. Iedereen herinnert zich wel of hij de gymles wel of niet leuk vond. De één vond het fantastisch en de ander vertelt een schrijnend voorbeeld: “Over de kast gaan vond ik verschrikkelijk; ik moest altijd wachten of ik werd als laatste gekozen”.
Dit is toch echt een essentiële vraag. Vooral omdat de beweegtoekomst van een persoon hier vanaf heeft gehangen. Als je bewegen leuk vindt, zul je eerder blijven bewegen of deelnemen aan een sport. Uiteraard, goed leren bewegen bepaalt dit ook. Op jonge leeftijd leg je in de gymles een basis om te blijven bewegen. Hoe komt het toch dat de één de gymles geweldig vindt en de ander niet?
Word je in een gymles gezien?
De voornaamste reden is vooral: word je in de gymles gezien? Hiermee bedoel ik niet direct of de leerkracht je gedag zegt of je een compliment geeft, wat natuurlijk ook heel belangrijk is. Het gaat er vooral om of je hebt kunnen bewegen? Kinderen komen daarvoor naar de gymles. Ze komen om te bewegen, om zich uit te leven en plezier te hebben.
Dit lijkt een open deur intrappen. Toch blijkt iedereen goed en met plezier laten bewegen in de praktijk lastig. Het is daarom goed om verder te kijken welke processen zich afspelen in de gymles. Zowel positief als negatief. Ook kijken we naar hoe je kinderen stimuleert en motiveert in plaats van het tegenovergestelde te creëren.
Vergis je niet, kinderen vinden een gymles leuk maar ook spannend. Dit komt vooral omdat een gymles anders is dan een les in de klas. Daar zitten kinderen op een voor hun bekende plek. Daarnaast maken kinderen hun eigen werk. Niemand ziet direct of je een fout maakt of het goede antwoord geeft. Alleen de leerkracht ziet dit.
In de gymles geef je jezelf bloot
In de gymles heb je dit niet. De ruimte verandert per les en je hebt geen vaste zitplaatsen. Ook de anderen zien wat je doet. Dus ook als je een fout maakt. Dat kan echt vervelend aanvoelen. Je geeft jezelf als het ware bloot. Daarnaast geldt in de gymles meer dan bij andere vakken een prestatiedrang van winnen of verliezen. Deze prestatiedrang creëert men bewust of onbewust. Tot slot kan de gymles ook een plek zijn waar je een status verdient. Een status waarin anderen tegen iemand op kunnen kijken, omdat diegene hard kan rennen of gooien.
Dit soort processen vinden in een gymles allemaal plaats. Het zijn processen die het zelfvertrouwen een boost kunnen geven, maar ook een deuk. Processen die een groep kunnen maken of breken. Processen die iemands bewegingscarrière bepalen. Als leerkracht dien je hier rekening mee te houden. Of je het nu wilt of niet. En uiteraard, je kunt niet alles voorkomen. Je wilt ook dat de kinderen weerbaar worden. Maar als leerkracht moet je bepaalde dingen wel doen en bepaalde dingen ook vooral niet!
Toch is de gymles ook een plek waar je deze processen juist kunt creëren om ze tegelijkertijd te begeleiden. Dit gebeurt met name bij het spelen van spellen. Dit komt omdat ‘de ware aard’ van een mens bovenkomt tijdens het spelen van een spel. Dit gebeurt vooral wanneer je een goed spel speelt waarbij er iets gewonnen kan worden. Juist met de spellen van De Spelles creëer ik dit, maar dan wel net even anders.
Kinderen vinden bewegen leuk, maar ook spannend.
In eerste instantie neem ik de spanning bij kinderen weg. Ieder kind vindt het leuk om te gaan bewegen, maar ze vinden het wel spannend. Ze moeten eerst in de sfeer van de les komen. Wat gaan we doen? Wat betekent dit voor mij? Betekent dit wat voor mijn opgebouwde status? Vooral het laatste geldt bij iedere gymles. Kinderen vergelijken elkaar continu; kinderen willen weten op welke acceptabele trede van ‘de ladder’ ze staan.
Klik hier om naar alle warming-up spellen van De Spelles te gaan
Beweeg goed van het begin tot het einde
Ten tweede zorg ik ervoor dat mijn lessen iedereen beweegt. Dit betekent dat principes als wachten op je beurt nooit voorkomen. Of ‘af is zitten’; niet doen, een kind moet altijd mee kunnen doen. Daarnaast zorg ik ervoor dat dit principe de hele les terugkomt, van begin tot het einde. Een spel waarbij je alvast mag gaan aankleden komt bij De Spelles niet voor. Het zijn kleine aspecten, die voor kinderen heel belangrijk zijn. Daarnaast kan het gewoon niet zo zijn dat één kind een langere tijd heeft bewogen dan het andere kind.
Verder zorg ik ervoor dat verschillende beweegthema’s impliciet terugkomen in de spellen. Denk hierbij aan balanceren, gaan en lopen, coördinatie, gooien en vangen en conditie (kracht, lenigheid en uithoudingsvermogen). Kinderen hebben vaak niet door dat ze terwijl ze bezig zijn, ook werken aan hun balans.
Klik hier om naar alle energizers van De Spelles te gaan
Laat ze anders winnen en verliezen
Ten derde laat ik winnen en verliezen bewust terugkomen in de gymles, maar de weg ernaartoe is wel anders. De spelelementen bepalen dit. Dit betekent dat je niet automatisch kunt winnen. Het mooie is dat kinderen denken dat ze invloed hebben op de spelelementen, maar dit niet het geval is. Ongemerkt leren kinderen verschillende sociale vaardigheden als omgaan met tegenslagen, doorzetten en samenwerken. Daarnaast neemt het ook de druk weg van het winnen en verliezen. Maar ook leren kinderen dat goed spelen niet automatisch betekent dat je wint.
Lees hier ook: Gamification – uitleg en voorbeelden voor de gymles
Mijn kind vindt de gymles weer leuk!
Dit hoor ik regelmatig terug. Natuurlijk fijn om te horen, maar dit komt niet uit de lucht vallen. Wanneer je spellen speelt waarbij iedereen kan bewegen en niemand wordt buitengesloten, dan wordt het ook leuk. Kinderen bewegen waarin een sfeer heerst dat we van begin tot het einde met plezier bewegen. Dát zorgt er dan ook voor dat kinderen gaan bewegen en blijven bewegen. Dat ze positieve herinneringen overhouden aan de gymles. Dat ze ervaren dat bewegen leuk is. En dat ze verschillende vaardigheden leren waar ze later echt gebruik van maken.
Bij De Spelles spelen de kinderen niet alleen, ze gaan ook beter gooien, ze vangen beter een bal, ze bouwen een goede conditie op en ze leren hun lichaam kennen. Dit komt simpelweg doordat ze niet doorhebben dat en plezier hebben in bewegen. Zorg er daarom voor dat je rekening houdt met wat er in de gymles speelt. Zorg er daarom voor dat kinderen gezien worden, juist in de gymles.
Ga hier terug naar – Blog De Spelles – De laatste informatie over de gymles en bewegend leren
Matthijs Jansen - Oprichter De Spelles
Matthijs Jansen is de oprichter van De Spelles. Hij weet al meerdere jaren zien hoe je iedereen met plezier laat bewegen. Zijn spelvideo’s werden via social media massaal gedeeld. Ook de landelijke media besteedde aandacht aan zijn concept. De kracht van zijn spellen is dat ze simpel, origineel en vooral enthousiasmerend werken. Juist in deze tijd waarin kinderen steeds inactiever worden, biedt De Spelles een uitkomst.
In korte tijd heeft Matthijs een eigen database van 500 originele spellen voor in de gymles. Een groot deel bundelde hij in verschillende eBooks. Hier zijn er nu al meer dan 3000 van verkocht. Daarnaast geeft Matthijs met regelmaat workshops in Nederland en België. Die worden steevast zeer goed beoordeeld. Verder heeft Matthijs een webshop met sport- en spelmaterialen voor de gymles. Dit doet Matthijs onder de naam van SportSpel.Shop. Zo biedt De Spelles een breed pakket aan spelideeën, geeft het advies en levert het de beste sport- en spelmaterialen voor een energieke gymles.